ترومای دندان چیست؟

ترومای دندان یا Dental trauma به حالتی گفته می شود که آسیب و جراحت هایی به دندان یا بافت دهان وارد می‌شود و این آسیب معمولاً در اثر آسیب های تروماتیک مانند یک تصادف و یا آسیب ورزشی رخ میدهد. در واقع در ترومای دندان بر اثر ضربه‌ای که به دندان و بافت دهان وارد میشود؛ دندان به شدت آسیب میبیند.

تروما دندان

ترومای دندان امری بسیار شایع است. این مسئله به خصوص در کودکان مدرسه‌ای و نوجوانان بسیار دیده میشود و ضروری است که در چنین شرایطی هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه شود(ظرف نیم ساعت). چرا که زمان در ترومای دندان زمان بسیار مهم است و باید هر چه سریعتر به دندانپزشک یا اندودنتیست مراجعه شود تا امکان بهبود کامل بیشتر شود.

اندودنتیست کیست؟

درمان آسیبهای تروماتیک دندان توسط اندودنتیست صورت می گیرد. در واقع اندودنتیست ها دندانپزشکانی هستند که با مهارت و تکنیک خود و همچنین فناوری که به کار میگیرند اقدام به نجات دندان های آسیب دیده میکنند. در واقع این افراد باید از مهارت و انعطاف پذیری بالایی برخوردار باشند تا در چنین شرایطی بتوانند بهترین عملکرد را از خود نشان دهند. البته گاهی اوقات دندانپزشکان عمومی نیز این کار را انجام میدهند، اما در بیشتر موارد این دندانپزشکان بیمار را به یک اندودنتیست ارجاع میدهند.

در واقع اندودنتیست ها تنها خدمات ریشه را در مطب خود ارائه می دهند و آنها علاوه بر دوره های دندانپزشکی آموزش پیشرفته اندودنتیکس را نیز گذرانده اند.

دلیل ترومای دندان

همانطور که گفته شد ترومای دندان در بیشتر موارد در اثر تصادف یا سقوط از ارتفاع و یا حوادث ورزشی اتفاق می افتد. گاهی اوقات افراد میتوانند در نزاع و درگیری نیز آسیب هایی را به دندان های خود وارد کنند. اما گاهی اوقات نیز دلایلی وجود دارد که فرد به طور ناخواسته باعث به وجود آمدن آسیب در دندان خود شده است. در ادامه به برخی از این دلایل ناخواسته اشاره میکنیم.

• گاهی اوقات با استفاده نامناسب از نخ دندان، به لثه به شدت آسیب وارد می‌شود.
• گاهی اوقات عادات نامناسب مانند جویدن ناخن یا جویدن یخ نیز می‌تواند باعث ترک خوردگی دندان ها شود.
• برخی افراد نیز از مسواک به شیوه درست استفاده نمیکنند و ممکن است به مینای دندان آسیب برسانند.

درمان در انواع مختلف ترومای دندان

شکستگی دندان

اگر تاج دندان بریده و یا شکسته باشد، احتمال اینکه بتوان آنها را با چسباندن مجدد قطعه شکسته یا با قرار دادن یک پر کننده همرنگ دندان در محل ترمیم کرد، وجود دارد. در شرایطی که قسمت قابل توجهی از تاج دندان شکسته شده باشد امکان دارد که دندان به یک روکش مصنوعی نیاز داشته باشد.

توجه داشته باشید که در صورتی که دندان های شما شکسته است به هیچ وجه از داروهای مسکن موضعی خوراکی استفاده نکنید و یا از آسپرین جهت کاهش درد کمک نگیرید.

آسیبهای دندان‌های عقب و دندان های ترک خورده نیاز به درمان ویژه و روکش کامل دارند. گاهی اوقات دندانهایی که به شدت آسیب دیده اند ممکن است بازیابی نشوند و نیاز به کشیدن وجود داشته باشد.

در رفتگی دندان

گاهی اوقات در ترومای دندان ممکن است دندان به طرفین، بیرون و یا در قسمت داخل سوکت خود رانده شود. در چنین شرایطی دندانپزشک یا اندودنتیست دندان شما را تغییر مکان میدهد و در جای خود تثبیت میکند.

درمان ریشه معمولاً برای دندان‌های دائمی به کار میرود که کاملاً از جای خود خارج شده‌اند. چنین درمانی باید پس از چند روز از آسیب شروع شود. با اتمام دوره درمان، قدم بعدی پر کردن دائمی کانال ریشه یا روکش خواهد.

توجه: ترومای دندان در کودکان متفاوت است و کودکان ممکن است نیازی به درمان ریشه نداشته باشند. چرا که دندانهای آنها هنوز در حال رشد است. تحقیقات انجام شده نشان داده است که سلول‌های بنیادی موجود در پالپ کودکان می توانند برای رشد کامل ریشه و التیام پالپ بعد از آسیب تروماتیک، تحریک شوند و بهبود دندان منجر شود.

دندان های کنده شده

در چنین شرایطی زمان بسیار مهم است و باید هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه شود. در واقع اگر بتوانید ظرف ۳۰ دقیقه اول به دندان پزشکی یا اندودنتیست مراجعه کنید، امکان نجات دادن دندان بسیار بیشتر خواهد شد.

توجه داشته باشید که در چنین شرایطی سطح ریشه را لمس نکنید. پس از مراجعه به دندانپزشک و بررسی دندانها، دندانپزشک آنها را در حفره خود قرار میدهد و دندان‌های شما را از نظر سایر آسیبها معاینه میکند. یک اسپلینت تثبیت کننده برای چند هفته آینده قرار خواهد گرفت. با توجه به مراحل رشد ریشه دندان پزشک ممکن است یک یا دو هفته بعد درمان ریشه را آغاز نماید.

در چنین شرایطی روش های درمانی به مدت زمانی که دندان شما خارج از دهان شما بوده و همچنین نگهداری آن قبل از دریافت درمان، بستگی دارد.

نکات مهم در ترومای دندان قبل از مراجعه به دندانپزشک

• اولین و مهمترین نکته این است که بر خود مسلط باشید و آرامش خود را حفظ کنید.
• پس از اینکه دندان آسیب دیده را پیدا کردید قسمت تاج آن را با انگشت خود نگه دارید.
• در شرایطی که دندان‌های شما لق شده است مراقب باشید هیچ گونه فشاری به دندان وارد نشود.
• در شرایطی که دندان به طور کامل از جای خود خارج شده است، به هیچ وجه به ریشه دست نزنید تا آسیبی به آن وارد نشود.
• تا رسیدن به دندانپزشک دندان را در شیر و یا حتی آب نگه دارید تا دندان مرطوب بماند و خشک نشود. حتی میتوانید دندان را قسمت داخلی دهان قرار دهید.
• زمان بسیار مهم است و هر چه سریعتر به یک دندانپزشک مراجعه کنید.

فیشور سیلانت چیست؟